Het woord Bronk is verwant aan het werkwoord Bronken.
In het Algemeen Nederlands: pronk en pronken. Op hun beurt verwant met het Duitstalige Prunk en prunken.
De Bronk is allereerst een pronk- of sierstoet: de processie ter ere van het Allerheiligste (geconsacreerde hostie, vervat in een kostbare schrijn of monstrans).
De Bronk
De jaarlijkse Sacramentsprocessie in Breust-Eijsden vindt plaats op de tweede zondag na het Pinksterfeest. De Bronk is verder het dorp zelf, dat feestelijk pronkt door zijn versieringen van vlaggen, vanen, bloemtapijten, erebogen, kaarsverlichting in de ramen, processievaantjes en met bloemen bestrooide straten. Bovendien gebruikt men het woord Bronk ook voor de feestdagen van en voor het feestelijk gebeuren rondom de Sacramentsprocessie. Het is alles pronk, een Iust voor het oog.
Bronken is de Bronk vieren
Vóór de oorlog trok in iedere parochie (kerkelijke gemeente) de processie uit, behalve in Nederland boven de grote rivieren: het bekende processieverbod. In de laatste tien tot twintig jaren is dit in zeer veel plaatsen in onbruik geraakt, niet in de laatste pJaats omdat het min of meer verworden was tot een formalisme. ln Eijsden zijn er nog steeds heel wat gebruiken bewaard rondom de processie, die alle tezamen de 'Bronk' vormen.
Traditie
De Bronk in Eijsden is rijk aan tradities. Traditie wordt iets door het jarenlang op dezelfde manier te doen. Het woord traditie wordt in de woordenboeken ongeveer als volgt omschreven: Traditie is het van geslacht op geslacht overleveren van instellingen, gebruiken, gewoonten, geloofsgegevens, enzovoort. Deze overlevering gebeurt meestal mondeling of door het in de praktijk beleven van iets. Hierbij horen dus lang geleden in het leven en door vrijwel iedereen geaccepteerde gewoonten, praktijken en gebruiken die sinds mensenheugenis bestaan. Het woord folklore betekent hetzelfde met de bijbetekenis: geworteld in het volk.
Het zou sterk aan te bevelen zijn om zich op alle onderdelen van de Bronk te bezinnen in het licht van de betekenis en inhoud van het woord traditie. Samen erover praten, de zaak uitzuiveren en propageren zal voorkomen dat deze rijkdom ooit verloren gaat en zal de Bronk van Eijsden nog mooier, beter en aantrekkelijker maken.